jueves, 24 de noviembre de 2011

Tomine (Entrega I)

Obras escollidas: “Dylan & Donovan” e “Constipado de seis días”, de Tomine.

Propoñemos unha determinada forma de lectura para sacar o máximo partido. Trátase dun cómic, polo que ésta non debe ser igual que a lectura de literatura ou a visión dunha película, se ben garda parecidos con ambas. ¿Como podemos facela, e como non?:

1. Trata de non ler demasiado deprisa os debuxos e/ou os textos. Tómate tempo en cada viñeta, páxina, diálogo, texto... “O tempo” nun cómic depende en gran medida do lector que vai de viñeta en viñeta, e debes atopar o “ritmo” que Tomine desexa que collas. Confía nel. Os espacios entre viñetas chámanse “rúas”, e as rúas son... “tempo”.

2. Presta atención á planificación (primeiro plano, plano xeral, vista desde abaixo ou desde arriba, etc.) e/ou ao encadre (o que aparece dentro da viñeta e o formato vertical, horizontal, etc.). Todo iso pode dicir as cousas de modos distintos, e Tomine ten pensado todo iso.

3. O mesmo da linguaxe non falada dos personaxes, linguaxe corporal (xestos, posicións do corpo, caras con expresión, etc.), que ás veces incluso poden “contradicir” a linguaxe falada deles (o que din e o que mostran é distinto). Tomine non conta historias “de acción”, polo que a relación entre os personaxes evidénciase moitas veces por xestos, movementos de brazos, etc.

4. Valora a páxina completa como unidade expresiva: non son só viñetas en sucesión. Un bo autor pensa a páxina como conxunto (p. ex., mira a páxina 1 de “Constipado...” como conxunto, ou a 7 da nevada).

5. O mesmo do formato (vertical, apaisado, cuadrado...) das viñetas. Se notas, p. ex., que unha delas é moi distinta ao resto desa páxina ou da historia completa, iso ten un valor ou expresividade buscado por Tomine: cambiar o ritmo, destacala, recordarnos algo, etc.

6. A existencia de textos de apoio (“Dylan & Donovan”) ou a súa ausencia (“Constipado...”) determinan unha distinta lectura e comprensión do relato. ¿Quen conta a historia, como se mostra? ¿Os diálogos mantéñense eles mesmos ou os textos de apoio son a súa “guía” de lectura (ou talvez un contraste)?

7. A inexistencia de cor, pero a presencia de tramados grises mecánicos non debuxados a man, combinados con manchas negras de tinta e espacios en branco, forma parte da historia. Esa economía buscada por Tomine entre brancos, negros e tramados mecánicos debes tamén apreciala.

8. Os silencios, as onomatopeias (e como están escritas-debuxadas), as viñetas encadradas de tal xeito que son o que está mirando un dos personaxes e nós con el, a forma dos globos de diálogo, os obxectos dos fondos, etc., son elementos tamén a ter en conta por un bo lector de cómics que non quere ler de corrido para acabar canto antes, senón entrar na intención, no relato, na mente de Tomine. Supoñamos que vale a pena...

9. E lembra: un cómic soe ser unha combinación de palabra e debuxo (aínda que non sempre: hainos sen palabras), onde as palabras se debuxan, e os debuxos se escriben. Se ben foi demasiadas veces dito que o cómic se parece ao cine, poucas veces se di o que é obvio: que as viñetas “se escriben” do mesmo modo que escribimos palabras unha trala outra de esquerda a dereita, renglón tras renglón, páxina a páxina. O cómic non é “como o cine pero en papel”, nin é literatura con debuxiños complementarios. É unha linguaxe diferente.

Estes cómics de Tomine serán no seu día postos en relación con relatos de escritores estadounidenses de “short stories” que tanta influencia teñen sobre Tomine. Pronto serán repartidos.
Necesitamos visitar e ler frecuentemente este blog para atopar información, orientacións, enlaces e comentarios-opinións que enriquezcan a lectura neste club.
Vale.

PS: Para os que nos sigan pola rede: estes relatos dde Tomine poden atoparse no album de La Cúpula titulado Sonámbulo y otras historias, firmado por A, Tomine e fácil de conseguir en librerías e bibliotecas.

10 comentarios:

  1. Ola: son eu mesmo. Fai días unha persoa amiga preguntábame se os nove puntos desta entrada son aplicables a todo tipo de cómics, incluídas series humorísticas como "Zits". Considero que eses nove puntos están pensados (ata certo punto) para ler os relatos propostos de Tomine, pero non para todo tipo de cómics, se ben moitos, si. O do tempo, a planificación e formato das viñetas,ou o que dicimos ao final da "lectura de cómics", xa que son palabras debuxadas e debuxos escritos (pensemos que a xente di "estou lendo un cómic", mais non "estou lendo unha peli": consideremos a lóxica desas expresións, por favor), probablemnte é aplicable a todo tipo de cómics, como outras cousas non comentadas. Mais se é en branco e negro ou non, se os tramados son mecánicos ou manuais, se hai ou non textos de apoio, ou se pode haber páxinas concibidas como unidade ou non, iso non é aplicable a todos. As series cómicas clásicas dos diarios son tres ou catro viñetas e non hai páxina, agás se hai páxina dominical, e a cor, polo regular ("Carlitos e Snoopy", etc.); non todo autor utiliza onomatopeias (Hal Foster, de "Príncipe Valiente", refusa utilizalas), ou pode facelas rechamantes ou discretas; as viñetas "subxectivas" que mostran a visión dun personaxe non aparecen sempre; hai incluso cómics mudos; a complexidade da planificación soe non aparecer en series ou historias humorísticas, pois o humor depende dos movementos dos personaxes no espacio ou das súas palabas combinadas cos xestos, como igual sucede nos films; etc. Son cousas que podemos ir vendo. Ou non. O club-blog será feito entre todos...

    ResponderEliminar
  2. soy lucas pero comento desde mobil y no se como poner un pseudonimo,eso y las tildes,lo siento. => Despues de varios dias con dificultades para conseguir estos dos relatos he podido leerlos. De hecho... me ha costado mas, tanto por tiempo y dificultad, pensar que comentar al respecto que leer con calma y detenimiento los dos comics. Antes de todo es agradable que sea blanco y negro,le da un toque retro creo, y ademas, creo que hay pocos comics ahora que sean mas  agradables  en blanco y negro que en color,opino que despistaria del contenido.
    Las dos historias fueron "   " . No se que decir de manera directa. Las dos tienen un toque demasiado personal. Son relatos,por lo menos el de "Dylan y Donovan",lleno de situaciones que alguna vez se han experimentado. Silencios incomodos,monologos internos y todo para que al final se tenga que quedar todo en uno mismo. Hasta creo que al hacer autor comics en blanco y negro y en color, estos dos son de la primer clase por el tipo de situacion que representan. (se entiende se entiende?). Son dos historias de estas que te dejan embobado si las lees centrado y tranquilo. Ademas de que tanto una como la otra son relatos y sucesos en un momento concreto de las vidas de los cinco personajes en total. En ambas comics se puede seguir de que va la cosa, pero los dos tienen este tipo de finales de pelicula con final abierto para hacer la segunda parte. Se termina de leer y se tiene la sensacion de que falta algo. No es un final porque tampoco hubo un principio. Sabes que la cosa continua,quieres creer que continua, el autor corto ahi, y tampoco creo que en ninguna de las dos historias fuese necesario añadir ni una viñeta mas.  De la trama misma no se me ocurre que decir,seria juzgar sobre el tipo de persona que es cada una. No obstante me guataria decir que mi figura favorita es la mujer del relato "constipado de seis dias" no sabria decir muy bien porque. Tiene algo pegadizo... y no se que mas decir. pero si escuchar! ya esta.

    ResponderEliminar
  3. Ola, Lucas. Improviso una resposta por ser rápido, e xa veremos máis adiante:
    1) o do branco e negro: estou de acordo, e Tomine escribe-debuxa esas historias "pensando en b. e n. e grises" e así debemos lela. Pero dúas cousas: a) ás veces os editores publican cómics en cor cando non o son en orixe por motivos comerciais, e o resultado soe ser penoso; b) o cómic "alternativo" edita frecuentemente en pequeno tamaño e sen cor para abaratar costes, e o Tomine dos comezos, e ambas historias son de entón, autoeditaba con pouquísimo diñeiro os seus cómics;
    2) sobre o do final aberto: pido leas a entrada de Piglia sobre o conto actual. O que engades sobre que parece como se faltase "unha segunda parte" sabes ben que non é así, pois ti mesmo dis que non falta nada: o que T. fai probablemente é incluír a ambigüidade neso que (non) conta;
    3) a muller do relato II: todo o que escribes parece moi eufemístico... ¿Estás namorado dela, L.? Non sería a primeira vez; esas cousas pasan...
    Chámame moito a a tención que ti, bo debuxante como es, non fales máis dos debuxos de T., as súas viñetas, obxectos, diferencias entre as imaxes das dúas historias, etc. ¿Falta de tempo?
    Un saúdo, L.
    D.F.

    ResponderEliminar
  4. Estube observando los dibujos detenidamente. No creo tener la capacidad para expresar una opinion puramente objetiva de esos dibujos si parto de un punto en el que ya desde el principio esta claro que mis capacidades artisticas se encuentran a años luz de esas que T. en posesion tiene. 
    Puede que hasta estea sacando de una nube la idea de que una de las diferencias principales entre los dos comics,en el ambito de los dibujos, sea la historia misma. Con esto no me refiero de manera estupida a que en un comic se visualiza a una joven pareja reencontrandose y que en otro se perciba a un padre y sus dos hijas. A lo que me refiero es,por ejemplo en "constipado de seis dias", que se muestra desde la perspectiva de una tercera persona,el reencuentro y el estado de los dos personajes, no hablo de un narrador, sino de los ojos del autor que todo lo ve desde una esquina de la habitacion o desde la otra orilla de la carretera.  En este comic no hay ninguno de estos bocadillos de pensamientos o recapacitaciones de ningun tipo. Todo lo que vemos y de lo que nos enteramos es igual que lo que hubiesemos percibido si hubieramos estado en ese mismo instante junto a los dos jovenes. 
    Se percibe como una gran diferencia si ahora se contempla el comic de "Dylan y Donovan". Empezando por el hecho de que aqui abundan las recapacitaciones,los monologos interiores y las perspectivas de los personajes sobre los mismos sucesos visualizados en el comic. Se utiliza menos los tonos grises oscuros y el negro ( lo que tambien podia ser por el hecho de que en "constipado de seis dias" es invierno y mayormente de noche).  Pero dado que muestra las diferentes perspectivas, de las dos chicas, las viñetas tambien se diferencian del otro comic. Aqui no hay una vision absoluta desde una esquina de la habitacion o desde la otra orilla de la carretera. Esta constantemente presente, pero comparte espacio con la vision alternante a traves de los ojos de una de las dos hermanas. Planos muy cercanos a la persona que en ese momento esta teniendo un monologo interior son frecuentes por igual. Son planos de mas cercani e intimad al personaje,como si uno fuese a introducirse en su cabeza.
    Respecto a lo de la mujer de "Constipado de seis dias" ... No.
      
    Y me reconforta que quizas sean a blanco y negro por motivos economicos al comienzo. Estan muy bien como estan.

    ResponderEliminar
    Respuestas
    1. *Estuve, *opinión, *artístico, *posesión etc.

      Eliminar
  5. Interesante este comentario segundo, L. Teño intención de engadir, contra pronóstico, un par de entradas a maiores sobre eses relatos, de modo que espero que basten tamén a modo de resposta ao teu. Non obstante digo que Tomine debuxa en branco, negro e grises (en plural), como se fora "marca da casa"; é o seu. Agora ben, utiliza a cor nas portadas das súas revistas, e nas abundantes ilustracións que publica na revista literaria "New Yorker", como calquera pode ver se pon en Google algo así como "Adrian Tomine" e pincha logo en "Imaxes", ou se entra na súa páxina oficial. Vale a pena, creo, e indica unha vez máis o interese deste autor polas "short stories" típicas dos escritores estadounidenses.
    D.F.

    ResponderEliminar
  6. Ola: unha aclaración respecto ao meu comentario do día 7, punto 1-b: certo que Tomine comezou autoeditando os seus mini-cómics, en branco e negro, etc. Pero as dúas historias que nos ocupan son da súa segunda época, cando xa eran editadas por "Drawn & Quaterly", en Canadá (Tomine é estadounidense, con sangue xaponés como indica o seu apelido e algúns personaxes das súas historias, como a chica da cal sen dúbida non estás namorado, L.), se ben o branco e negro con grises foi mantido, e non creo que só por abaratar a edición. Esa segunda época é a dos vinte e vinte e poucos anos, e aí ubicamos os dous relatiños que alguén de nós chegou a confundir con "fragmentos" que non o son: están enteiriños ambos; son así de breves, e non falta nada.
    Perdón e adeus. Hai dúas novas entradas sobre Tomine que espero valgan de algo e provoque certo movemento, porque esto está algo paradiño de máis, proclamo...
    D.F.

    ResponderEliminar
  7. Yo la verdad es que no sé qué decir. Me he quedado muy impactado con estas dos historias (y no sólo con estas; al final conseguí el libro en el Forum al hacerme el carnet y Tomine realmente me ha sorprendido). Me parece que en todas esas historias la vida transcurre como siguiendo el propio hilo de los pensamientos y te hace sentir, y ser partícipe, de sentimientos a los que muchas veces no nos queremos enfrentar, tales como, la soledad o la adaptación a un entorno al que nos vemos arrojados. Ese miedo a lo que no podemos controlar… Lo que me lleva a pensar en esa canción de Jim Morrison, que decía: “People are strange when you are a stranger” (La gente es extraña cuando tú eres un extraño) Tal vez lo que pretende Tomine es coger situaciones cotidianas y arrojarlas al mundo, para hacernos pensar sobre ello, o no… Pero todo esto sólo es mi opinión, como no podía ser de otra forma. También me parece que Tomine juega mucho con el tiempo. En “Dylan y Donovan”, la escena del diario me cautivo; en “Seis días de resfriado”, me gustó mucho el aspecto de la nevada, y me quedo con la frase final de la chica (no sé porque): “Supongo que ya no estás destrozado ¿no?” Esa frase me hizo replantearme la historia y volver a leerla desde otra perspectiva.

    Por cierto, siento haber tardado tanto pero en mi casa Internet va y viene, no puedo escribir tan a menudo como me gustaría…

    Un saludo a todos.

    ResponderEliminar
  8. Ola, Kar: pensaba que andabas con exames e esa era a razón do silencio. Gracias.
    Evidentemente utilizas a tradución da edición de La Cúpula, a meu xuízo peor porque está chea de linguaxe vulgar e excesivamente coloquial no sentido dos lectores nos que La Cúpula pensa. Ti tes as dúas edicións: compara. A frase que ti dis dela, a chica oriental, di na versión de "La Factoría de las Ideas": "Supongo que ya no quieres morirte, ¿no?", xusto despois da viñeta muda na que ela baixa lixeiramente a cabeza e a mirada. Lembra que na páx. 2, viñeta II, el di que quere morrer xa mesmo. E agora volta ao final: hai un amanecer que se percibe pola ventá repetidamente, e el fai por se mesmo sopa, e non é xa ela quen a fai "para el", e todo parece rematar... ou non. ¿A que espera el? ¿E a que espera ela?
    Polo que dis do tempo, iso lévanos á penúltima entrada dedicada aos flashbacks deste autor que naturalemnte que utiliza tamén noutras historias. Kar, ¿por que non escribir algo do que pensas diso alí, nesa entrada que non parece ser vista por ninguén?
    Polo demais ti falas do volume "Sonámbulo y otras historias", de Tomine, na editorial La Cúpula, que leva dentro estas dúas e bastantes máis. Ese album non está aínda na nosa biblio (pero si está pedido), pero si está o album seguinte, "Rubia de verano", que contén "Alter Ego" e unha historia dunha chica que fala dunha viaxe a Hawai que é do melloriño de Tomine. Ese album leva anos na biblio olvidado por todos... ¿Seis anos, sete...? Está en calquera biblioteca pública. De Tomine hai ademáis un album dunha historia algo máis extensa (non tan conseguido: Tomine non parece dominar as distancias longas) e o último é un albunm con debuxos caricaturescos no que narra a súa boda. Todo iso en castelán, claro.
    Esperamos máis cousas sobre Tomine da túa colleita, e a ver se é posible que botes unha ollada ás dúas derradeiras entradas (flashback e distanciamento). Aver que dis.
    Chao...
    D.F.
    PS: Aos demais: ¿por que non escribir algo neste blog, aínda que sexa anonimamente? Están ben os comentarios editados (todos de varóns, creo), pero hai moitas persoas máis que terán algo que dicir... ¿Non? Isto é de todos. ¿Que pasa con vosoutras, uh?

    ResponderEliminar
  9. (Malas noticias chegan desde a librería: "Sonámbulo y otras historias" está agotado... Ben, ao mellor é boa noticia, significa que a xente le moito a Tomine e que a reedición está a punto de producirse. Atentos...: ¿non había non sei cantos reis magos de Oriente e outro friki vestido de vermello con problemas de sobrepeso e vehículo imposible? Pois iso).
    D.F.

    ResponderEliminar