jueves, 12 de abril de 2012

"El gusto del cloro": o tempo

"¿¡Bong!...?"
Bastien Vivès: seguimos con el, agora analizando o seu album tendo en conta a categoría de "tempo":
Son moitos elementos os que aquí podemos ver (o ritmo e os seus cambios visibles na planificación e composición, elipsis na narración, etc.), mais centrarémonos en outras, polo menos hoxe:
1) toda a historia transcorre no tempo presente, menos a derradeira páxina (as catro páxinas ao final do album con ela facendo xestos e movimentos, "baixo a auga", por certo, considerámolas un engadido que non está incluído na historia, e supoñemos que está claro que é así pois van despois dos agradecementos do autor aos que entendemos foron os modelos das fotos ou esbozos que tivo que facer para debuxar un album con corpos humanos en antolladizas posicións e escorzos). Ésa é na clínica do fisio "Unas semanas antes", como di o cartel. É sorprendente que ese flash-back único apareza precisamente ao final, xerando no lector unha extraña sensación de círculo que se pecha (a historia remata onde comeza: no fisio) pero que non se pecha (pois imos para atrás no tempo, ao final do primeiro tercio do libro aproximadamente. De modo que o círculo máis ben semella unha espiral ou algo parecido que impide un peche limpo, e de aí a sensación intranquilizadora no lector que comentábamos. Agora ben, ¿isto é saber facer dun autor ben novo que só tiña vinte e dous anos, ou é un fallo de guión? Pasemos ao punto seguinte mentres pensamos sobre iso;
2) antes da derradeira páxina hai dúas en branco, non numeradas. Supoñemos que é un erro da editorial que falten os números 133 e 134, pois logo chega a 134 na final. ¿Como entender en calquera caso estas dúas follas en branco entre a viñeta grande de ollos abertos da 132 e a páxina no fisio coa que acaba a historia? Xa dixemos fai tempo que os espacios entre viñetas chámanse "rúas", e son concibidas como "tempo", polo menos polo regular. Introducir unha páxina en branco en principio cabe entendela igualmente como "tempo", e se o autor introduce dúas, supónse que "máis tempo", ¿non? Mais pode ser que meter dúas teña que ver non con máis cantidade de "tempo" transcorrido, senón co deseño do album: pode que o autor queira que o lector vexa a viñeta xigante e o final no fisio na páxina esquerda e dereita respectivamente, ben porque quedaba máis estética, ben porque permite ao lector ver ambas páxinas mantendo a dobre branca no aire. Pero se non é por iso, a brancura desa páxina ou dese par de páxinas é "tempo" , é tempo "transcorrido". OK. ¿"Transcorrido" entre qué momentos , entón? ¿Entre a frustración final na piscina e... un flash-back? Se o flash-back hai que entendelo como o que o rapaz recorda agora no borde da piscina, esa dobre branca máis ben dificulta a comprensión do lector e pode ser vista (talvez) como erro de guión. Se non é recordo do protagonista, entón creo que sería a vez primeira no album que o autor abandoa a perspectiva do rapaz-como-narrador e adopta unha posición de autor omnisciente que corta o devir do relato, inclúe un espacio en branco de dúas páxinas, e obriga ao lector a ir con el ao final do primeiro tercio do tomo, producíndose un duro cambio na atmósfera do album. Se así fora, ¿é mostra do saber facer dun novo autor xenial, ou un fallo de guión? En calquera caso, nesta segunda interpretación esa dobre páxina en branco non necesariamente é xa "tempo (transcorrido)", senón máis ben indicación ou indicio de cambio esencial no fío do relato, e volvemos entón a recoller o dito arriba das páxinas brancas e o deseño do album;
3) os "carteis" que indican o paso do tempo: hai varios (páx.44, viñeta I: "El miércoles siguiente"; 58-I; 67-I; 80-I; 97-I; 101-I; 103I; 111-I). Todos eses carteis podían ser facilmente evitados (que todos sexan a viñeta I posibilitao máis), e non poñer ningún, como fixera xa nas 21 e 36. O autor é o suficientemente habilidoso para prescindir deles, e nunha historia como ésta quedaría mellor. Cremos que aquí si hai un desliz de falta de sutileza de Vivès. O único cartel que resulta imprescindible é o da páxina final ("Unas semanas antes"), e pode que nin éste se Vivès buscara algún recurso visual, non sei agora. Este tipo de relato pide a non presencia de carteis deste estilo, que non van coa lectura e o lector que Vivès busca: rompe o tono, a naturalidade do fluír das páxinas e escenas. Non queremos ser pesados, pero un autor como Pratt é un mestre nisto, e o propio Vivès, claro, por iso este comentario. A capacidade ou sensibilidade para sentir que estes carteis sobran é unha cuestión "de oído musical". Cremos que determinadas formas de contar historias ou escenas no cómic (pero tamén no cine) non é tanto algo nacido da habilidade de plasmar imaxes (debuxar, filmar, pintar) como de "oír" que certas viñetas ou escenas ensámblanse harmoniosamente do mesmo xeito que sentimos que ocurre algo similar ao ler os versos dun poema. Pratt ten ese oído (por certo, tamén era músico, e contaba ben as historias, anécdotas e chistes de palabra, o que é tamén cousa de bo oído), e Vivès ídem, e nos seus relatos outro tanto cabe dicir de Chéjov.
Vale, por hoxe vai chegando... Ofecemos nesta entrada un montón de cousas que se poden discutir neste blog..., mais só se este blog ten vida, corazón e alma. ¿Hai diso por aquí...?

4 comentarios:

  1. Principalmente amín o comic na estructura temporal "rara" aínda que sí descolocoume que o comic finalizase na consulta do fisio...
    É evidente que a historia a pesar de parecer convencional nunha primeira ollada, como un mozo que se namora dunha rapaza na piscina...
    Supoño que todos no momento de leelo imaxinamos que acabarían "xuntos" como nos contos que habitualmente estamos acostumados a ler dende pequenos, ese final "inexperado" no que non volve a aparecer esa moza..que... ¡Tiña algo que dicirnos!
    Pareceume frustrante ese final...no que quedamos sen saber o que esa mulleiriña tiña que dicirnos.

    Para finalizar teño que admitir que...sinto que é un comic dificil e que ten como calquer outra historia un trasfondo ao que non podo ou non sei acceder xa que pareceríame moi extraño que o comic limitase a amosar o "comezo dunha relación".

    Sinto os meus últimos comentarios-escuetos.
    Salu2

    ResponderEliminar
  2. Vaia...! Un comentario! Logo hai persoas, polo menos unha, que si ten ldo o cómic de Vivès. Albricias.
    Moi de agradecer que pasaras por aquí (¿J., B.?). Realmente ese final no fisio, e ademais precedido desas dúas páxinas en branco, despistan ao lector, e sigo sen saber se é fallo de guión (sospeito que Vivès traballa moi deprisa cando escribe, cando esboza e cando debuxa definitivamente as viñetas)ou xenialidade aínda non aprehendida pola miña humilde mente. Sexa como sexa, na miña opinión o relato non trata fundamentalmente do inicio dunha relación chico/chica (ésa en todo caso pode ser a "Historia I" de Piglia, se recordas), senón o desexo, a idea do protagonista que remata en frustración (mirada da derradeira superviñeta no borde da piscina, antes das páxinas brancas), e ésa talvez sexa a "Historia II" de Piglia. A través do aparente da I cóntase a II, pero con sutileza, sen levantar a voz, como ao oído, chejovianamente.
    Agora estou a darlle voltas -posible inicio doutra entrada que espero alguén lea nalgunha parte- ás páxinas finais, onde el xa nada bastante ben e incluso competindo con outros nadadores na piscina, e con certa "mala idea", e onde finalmente el fai un intento fallido de percorrer a piscina buceando, para despois facer un derradeiro intento (cando cre atopar á chica nadando, arriba). Estou a pensar que talvez el nade tan ben porque intenta demostrase a si mesmo que pode nadar so, ou sexa, que pode vivir perfectamente sen a chica que non volve, e incluso pode vivir buceando tamén so, no seu propio mundo, sen compartilo con ninguén, ou sexa, con ela... E así está el pensando ata que cre vela de novo, e xa sabemos como acaba, e qué mirada amosa ao lector na gran viñeta final no borde da piscina.
    Polo demais, considero moi importante a lectura dos contos de Chéjov, especialmente "El beso".
    Sobre iso que dis de que ela tiña algo que dicir ao lector, a ti, a min, non sei... Considero que as palabras que di (hai múltiples interpretacións delas na rede, pero todas pouco convincentes) é o de menos. Como no conto de Chéjov o de máis non é o beso recibido, senón a reacción na mente do militar ruso, e noutro conto de "Una bromita", o de menos son as palabras ao oído dela, e o importante é o porqué dese extraño comportamento del, dicindo iso e logo desaparecendo, e as esperanzas dela. E xa se falamos de "Sobre el amor", en fin, a escena dentro do tren é impagable. Penso en definitiva que ler a Chéjov bota luz sobre o relato de Vivès, axuda a conmprendelo e, polo tanto, a disfrutalo. Considero que certas lecturas disfrútanse moito máis cando un se toma a molestia de bucear no relato. (Bucear, mira ti por onde...!).
    Ata pronto.

    ResponderEliminar
  3. Este cómic pareceume más difícil de ler ca os de Tomine, pero a verdade e que me gustou máis que as últimas entregas do club.
    Tiven que lelo varias veces xa que pensei que estaba a perderme algunha parte por iso de que a rapaza non volve a aparecer, agora creo que xa estou máis convencida diso e espero que o comentemos na próxima reunión.
    Un saúdo!

    ResponderEliminar
  4. Ola, e gracias por dar sinais de vida, L. Pasa sen embargo que se non entras en máis detalle os que lemos o teu cometario non temos "moito" para contestar, pois non falas desas partes que ao perecer provocaban en ti certa confusión, nin tampouco de por que despois esas dúbidas quedaron despexadas, nin do que valoras da obra de Vivès, ou das semellanzas ou todo o contrario que notas entre el e Chéjov, nin aclaras por que razóns esta enttrega é máis do teu gusto, etc. Quero dicir, L., que se non te expresas non podemos compartir contigo as túas visións, nin discutilas. A non ser que soemanete quixeras "saludar" ("ola, que tal; gustoume o libro; chao"), mais supoño que non é iso, ¿ou?
    Esperamos sexas outro día algo ma´si explícita. Por certo, na seguinte entrada hai un novo comentario de Kar que ao mellor queres ti tamén contestar...
    Un saúdo, L.

    ResponderEliminar